Kibir denilince
akla gelen ilk karakter “Şeytan”dır. Peki ne oldu da bu varlık bizlerin aklında
böyle bir yer edindi. “Allah, ‘sana emrettiğim zaman seni saygı ile eğilmekten
ne alıkoydu?’ dedi. (o da) ‘Ben ondan hayırlıyım. Çünkü beni ateşten yarattın. Onu
ise çamurdan yarattın’ dedi.(araf/12) Evet burada karakteristik bir kibir
örneğini görüyoruz. Kibir konusu Kuran’ın muhkem bir konusudur . Allah
böbürlenenleri, tevazu içinde yürümeyenleri, şükürsüz kullarını uyarır. Bu nitelikler
hem kişiler arası hem toplumsal hem de Allah ile ilişkimizi bozar. Peki kibrin Türkçe
deki karşılığı nedir? “Kendini beğenme, başkalarından üstün görme ,gurur”
şeklinde ifade edilir. Evet kibirli insanlar
bu nitelikleri taşır ama bunu birazcık daha masaya yatıralım.
1.Kibirli insanlar başkalarının mutluluğunu başarılarını istemezler. Bulunduğu ortamın “EN”
i olmak ister. Bir insanın işinde
gücünde başarılı olmak istemesi elbette kötü bir şey değildir. Aksine kendisine
yapacağı en güzel yaktırımdır ama işi “Sadece ben yapabileyim diğerleri benim
başarımı elde etmesin” e giderse burada bir problem vardır. Çünkü bu azmin içine
hasette karışmıştır. Haset, kibrin en yakın dostudur.
2.Kibirli insan görünüşte
özgüvenli bir kimsenin niteliğini taşır gibi gözükür ama aralarındaki fark
uçurum gibidir. İkisi arasında en çok benzetilen özelliklerden biri de ikisinin de dik
yürümesidir.. İnsan olarak dik yürümek bizim doğamızda vardır. Bizler dik bir omurgaya
sahip bir vaziyette yaratıldık. Eğer yüzümüzdeki tebessümü atıp yerine alaycı ve
üstten bakış atmayı getirirsek artık yürüyüşümüz kibirli bir yürüyüşe dönüşür. . Bu da Allah’ın en hoşnut
olmadığı vaziyettir. “Yeryüzünde böbürlenerek yürüme. Çünkü sen ne yeri yerebilir
ne de dağlarla ululuk yarışına girebilirsin.”(isra /37)
3.Özgüvenli insanı
kibirliden ayıran diğer bir özellik ise duygu ve düşüncelerini bir çıkar gözetmeksizin
sadece doğru olduğunu düşünmesinden dolayı ifade etmesidir. Kibirli insan da
yeri geldiğinde bunları ifade eder ama bir farkla, çıkarları doğrultusunda kendisini
ifade eder. Düşündükleri o ortamda kendisine pohpohlama getirmeyecekse
kendi düşüncelerini 180 derece çevirip o şekilde ifade eder. Yani özü sözü bir değildir.
4.Özgüvenli insan geleceğin
insanıdır. Yeri geldiğinde öz eleştiri yapar, yapıcı eleştirileri kabul eder. Şu
an elimde bu nitelikler ve bu başarılar var ama eğer bunların üzerine biraz daha eklersem çok
daha hayırlı işler yapabilirim vari düşünür. Ama kibirli insan geçmişteki başarılarıyla
övünür. Hayat bir değişim ve ilerleme halindeyden o, bu maratona kafası arkaya
dönük bir şekilde devam eder. Ne bildiğini bilmez, ne bilmediğini de bilmez. Bilmekte
istemez. İşte buna da cehl-i mürekkep diyoruz. Ne bilmediğini bilmemek…
5.Özgüvenli insanlar
yaptıklarını başkası için yapmaz. O yol sırat-ı mustakim ve ben o yoldan
ilerliyorum der. Ama kibirli insan, yaptıklarını genelde başkalarının beğenisini
ve onayını kazanmak için yapar.
6. Özgüvenli insan barışçıldır, İster ki herkes
başarı elde etsin. Sadece benim başarım dünyayı daha iyi bir yer haline
getirmede yeterli olmaz. Hepimiz başarılı olup bir şeyler yapalım der. Kibirli insan rekabetçidir. Ortamı bir anda
yarışma alanına çevirir. Bütün çabaları insanları geride bırakmaktır. 7.Özgüvenli
insan içinden geldiği için başkalarına iltifat eder, iltifat kabul eder,
iltifatı tevazuyla geri bildirir. Kibirli insan iltifat etmez. Etse de sahici
değildir. Çıkarı için bu iltifatı yapmıştır. Narsist bir şekilde iltifatı kabul
eder. İltifat eden kişiyi pişman eder.
Benim özgüven ve kibir denilince aklıma bunlar geliyor. Allah hepimizi kibirli olmaktan muhafaza etsin. Esenlikle kalın.